Energietransitie

De veranderingen in de laatste decennia rondom energie raken ons allemaal:

• klimaatverandering
• hogere energieprijzen
• allerlei maatregelen van gemeenten en overheid, waardoor we ons wel moeten aanpassen.

Iedereen kan zijn of haar steentje bijdragen, waarbij verschillende motieven aan de orde kunnen zijn zoals:

De overheid

De overheid heeft als ambitie om in 2050 van het gas af te zijn. Dat wil zeggen dat woningen niet meer verwarmd worden door aardgas. Hooguit als het niet anders kan door duurzaam gas. Dat is bijv. waterstof in gasvorm. Nieuwe woningen worden sinds 2021 niet meer met een gasaansluiting opgeleverd.

Amsterdam

Amsterdam heeft in 2020 als ambitie afgesproken om in 2040 aardgasvrij te zijn. Dat is dus sneller dan de ambitie van de overheid. In de routekaart Amsterdam klimaatneutraal 2050 staat dit beschreven.

Weesp

De gemeente Weesp heeft in 2021 een Transitievisie Warmte geschreven. Deze geeft per wijk richting aan de verandering naar aardasvrij wonen. In 2026 en daarna iedere 5 jaar wordt de wijkaanpak herijkt.

Goed om te weten

Alleen op plekken waar geen aardgasvrije alternatieven ter beschikking staan kan eventueel gebruik gemaakt worden van het huidige gasnet, waar dan duurzaam gas doorheen gaat stromen. Dat lijkt het geval te zijn in het centrum en Herensingelkwartier, omdat niet alle huizen hier goed genoeg te isoleren zijn.

Hoe kan ik dit betalen?

Om de uitvoering van de plannen te stimuleren kun je als bewoner op diverse manieren subsidie krijgen of goedkoop geld lenen. Zie de volgende vraag hierna.

Om van het gas af te kunnen dient je huis goed geïsoleerd te zijn en heb je wellicht een warmtepomp nodig. Dat kost geld, soms heel veel geld. Hoe ouder je huis, hoe meer je te investeren hebt. Om dit te stimuleren stelt de overheid subsidies beschikbaar. Bovendien bieden overheid en gemeente Amsterdam de mogelijkheid voor goedkope leningen.

ISDE subsidie

Via deze subsidie kun je 15% subsidie krijgen bij één maatregel en 30% bij twee maatregelen in hetzelfde jaar. Uiteraard zijn hier wel voorwaarden aan verbonden. Het gaat om gevelisolatie, spouwmuurisolatie, dakisolatie, zolder/vlieringvloerisolatie, vloerisolatie, bodemisolatie, glasisolatie, isolerende deur, panelen in kozijn, zonneboilers en warmtepompen. Meer weten? Ga naar isde.nl.

Er is ook een handig hulpmiddel om de hoogte van je ISDE subsidie te berekenen.

Energiebespaarlening

Om te stimuleren dat bewoners van Amsterdam allemaal de kans krijgen hun huis te verduurzamen is een goedkope lening beschikbaar. Huishoudens met een verzamelinkomen van maximaal €45.014 (bruto) krijgen dankzij een subsidie van het Rijk vanaf 1 november 2022 de Energiebespaarlening van het Warmtefonds aangeboden tegen 0% rente. Zij lossen hun lening maandelijks af, maar betalen geen rente gedurende de gehele looptijd. Het leenbedrag is tussen de €1.000 en €25.000 en je moet eigenaar en bewoner zijn van de woning. Tevens moet het bedrag gebruikt worden voor verduurzaming van de woning.

Heb je geen of onvoldoende leencapaciteit om de gewenste verduurzaming te realiseren dan kun je een lening krijgen van max. €5.000 zonder daarover rente te betalen en zonder de eerste vijf jaar te hoeven aflossen. Meer weten? Ga naar Energiebespaarlening.

Wat zijn zoal de maatregelen die redelijk tot goed terug te verdienen zijn?

• ZonnepanelenZolang de salderingsregeling nog van kracht is heb je bij een redelijke zonligging een terugverdientijd van 2 tot 5 jaar. Als de salderingsregeling wordt afgebouwd loopt de terugverdientijd langzaam op, maar blijft nog steeds interessant. (rekenmodule volgt nog).
  
• BuisisolatieHeb je verwarmingsbuizen die in ruimtes lopen waar je niet hoeft te verwarmen, zoals de kast waar de CV hangt en is de watertemperatuur boven de 50 graden, dan bespaar je per jaar per meter buis 2 tot 3m³ gas. Dat loont de moeite: met een gasprijs van meer dan €2 per m³ verdien je dit binnen één stookseizoen terug!
  
• IsolatieHoe slechter de muren, dak of vloer geïsoleerd zijn, hoe sneller je de investering terugverdient. De bandbreedte is hier groot, omdat de situatie bij iedereen anders is. Om je een indruk te geven volgen hier een paar voorbeelden. De genoemde besparingen zijn per jaar.
• GlasHeb je enkel glas in een verwarmde kamer, dan bespaar je met de stap naar HR++ glas per m² glas ongeveer 32m³ gas per jaar. Verwarm je minder vaak, dan is de besparing uiteraard ook minder.
  Ga je van ouderwets dubbel glas naar HR++ glas, dan is de besparing 12m³ gas per m² glas.
  Ga je naar tripple glas, dan kun je in beide voorbeelden nog eens extra 3m³ gas per m² glas besparen.
  
• SpouwmuurGa je van een ongeïsoleerde spouwmuur in een verwarmde kamer naar een geïsoleerde spouwmuur dan bespaar je ongeveer 10m³ gas per m² muur.
  
• DakPlaats je onder een ongeisoleerd dak in een verwarmde woonruimte 5cm minerale wol, dan bespaar je ongeveer 18m³ gas per m² dak.
  Is dit 15cm minerale wol, dan is de besparing ongeveer 21m³ gas per m² dak. Warmte stijgt van nature, dus hier valt veel te besparen.
  
• VloerPlaats je onder een ongeïsoleerde houten vloer 5cm minerale wol, dan bespaar je ongeveer 7m³ gas per m² vloer.
  Is de vloer van beton dan is de besparing ongeveer 14m³ gas (door beton verlies je veel meer warmte dan door hout, dus daar is meer mee te besparen).
  
• WarmtepompBij de aanschaf van een (hybride) warmtepomp zijn de rekensommen iets ingewikkelder. We hebben in Weesp energiecoaches die hierin goed geschoold zijn en met je mee kunnen kijken. Er zijn voorbeelden van terugverdientijden van 3 tot 20 jaar.

Kleine aanpassingen en gedrag

Als huurder kun je kleine maatregelen nemen en je gedrag aanpassen.
Grotere aanpassingen aan je huis kun je niet zelf doen en ben je in Weesp afhankelijk van wanneer Ymere je huis gaat verduurzamen. Aangezien Ymere niet in één jaar duizenden woningen kan verduurzamen, kan het zijn dat je nog een aantal jaren moet wachten.

Goed om te weten

Als Ymere je huis gaat verduurzamen wordt het isolatieniveau minimaal verbeterd naar energielabel B.

• Op het gebied van gedrag en kleine maatregelen en het lager zetten van het water van je CV kun je zelf veel doen. Bekijk onze besparingstips.
• Wil je iemand die objectief meedenkt over de mogelijkheden en die gratis bespaarproducten voor je heeft, maak dan een gratis afspraak met een van de energiecoaches in Weesp.
• Wil je kleine maatregelen uitvoeren, maar ben je daar zelf niet handig genoeg in, vraag dan gratis hulp van de FIXbrigade van Weesp. Ook zij hebben gratis bespaarproducten voor in je huis.

Wat je niet verbruikt, hoef je ook niet op te (laten) wekken. Daarom is goed isoleren de juiste start. In een goed geïsoleerd huis heb je minder energie nodig om het in de winter warm te krijgen. Naast goed isoleren kun je met je gedrag en kleine maatregelen zoals het lager zetten van het water van je CV je energieverbruik verder verlagen. Let er op dat je , als je je huis goed isoleert, ook moet zorgen voor voldoende frisse lucht.

Heb je je verbruik waar mogelijk vermindert, dan is een volgende stap om efficiënt en duurzaam energie op te wekken. Dat kan door een (hybride) warmtepomp.

Dan zijn er verschillende opties. Je huidige CV vervangen voor een nieuwe, in combinatie met een hybride of een full electric warmtepomp en/of infraroodpanelen. Of als de gemeente in jouw wijk een warmtenet aanlegt, hierop wachten en via dat warmtenet je woning verwarmen. De gemeente Weesp heeft hier overigens al een globaal plan voor, zie Transitievisie Weesp.

De verschillende opties voor vervangen van de CV zetten we met alle voor- en nadelen op een rij, inclusief de punten om rekening mee te houden.

Hoe beter je huis geïsoleerd is, hoe lager de temperatuur van het water kan zijn dat door je radiatoren stroomt. Een warmtepomp kan de watertemperatuur niet zo hoog krijgen als in een traditionele CV. Dus hoe lager de temperatuur van het water, hoe gemakkelijker de stap naar een warmtepomp. Hoe beter je huis geïsoleerd is en hoe groter het vermogen van je radiatoren en/of vloerverwarming hoe lager die temperatuur kan zijn.

Maar hoe weet je of je huis al geschikt is en wat er dan nog moet gebeuren?

Bouwjaar woning

Een eerste indicatie hiervoor is het bouwjaar van de woning.
Meer weten? Ga naar bouwjaar woning.

Watertemperatuur CV

Een tweede indicatie is om in de winter te kijken hoe laag de temperatuur van je CV-water kan zijn om het nog comfortabel te houden in je woning. Ga naar watertemperatuur CV.

Warmteverlies

Een derde indicatie is het laten maken van een warmteverliesberekening (komt binnenkort beschikbaar). Hiermee berekent een expert hoeveel warmte door de muren, glas, dak, vloer en kieren verdwijnt en hoeveel warmte er nodig is om je woning comfortabel te houden. En of dat gaat lukken met een warmtepomp. Tevens wordt de capaciteit berekend van de CV en/of warmtepomp die je nodig hebt.

Ten slotte: je kunt allerlei maatregelen nemen om je huis alsnog geschikt te maken voor een warmtepomp. Zie daarvoor de volgende vraag.

Als je huis nog niet geschikt is voor een warmtepomp kun je een scala aan maatregelen nemen om dat alsnog mogelijk te maken.

• Het begint altijd met isoleren (info binnenkort beschikbaar) van de ruimtes die je verwarmt.
• Als je woning goed geïsoleerd is zorg dan ook voor voldoende ventilatie, waarbij je voorkomt dat de warmte weer het huis verlaat.
• Vergroot de capaciteit van je opwarmsysteem door:
  • aanleggen vloerverwarming
  • vergroten van de capaciteit radiatoren (meer radiatoren, langere of bredere radiatoren, radiatoren die meer afgeven bij lagere temperaturen, plaatsen ventilatoren onder je radiatoren, uitstekende vensterbanken verkorten of gleuven in maken, gordijnen en meubels voor de radiatoren weghalen of radiatorfolie achter de radiator plaatsen)
  • op specifieke plekken infraroodpanelen (info binnenkort beschikbaar) plaatsen.
• Kijk ook eens naar tochtstrippen, brievenbus isoleren.

Een airco en een (hybride) warmtepomp hebben bijna altijd een buitenunit. Die buitenunit heeft een compressor die een bromtoon maakt. Vooral zomers valt dat op, omdat we dan vaker buiten zijn.

Nieuwe geluidseisen

Sinds 1 april 2021 gelden nieuwe geluidseisen voor buitenunits. Is de buitenunit na die datum geplaatst, dan mag die bij de buren niet meer dan 40 decibel geluid veroorzaken. Om daaraan te voldoen dien je er voor te zorgen dat hij ver genoeg van de erfgrens staat en/of je plaatst er een geluidsisolerende kast omheen.
Te veel geluid? Dan kan de eigenaar door de gemeente verplicht worden aanpassingen te doen en in het uiterste geval de buitenunit laten verwijderen. Bij oudere installaties kan het zijn dat de gemeente ook handhaaft, omdat in de algemene verordeningen staat dat installaties geen hinder voor omwonenden mogen veroorzaken (Bron VEH juli 2022).

We hebben het hier over spijt-vrije oplossingen, oftewel oplossingen die je altijd kunt nemen ongeacht de keuzes van de politiek. Daarbij gaat het over gedrag en kleine maatregelen.

Isoleren (info nog niet beschikbaar) is meestal een goede keuze, mits je het doet op plekken die verwarmd zijn en matig tot niet geïsoleerd zijn. Als je in een rommelkamer die nooit verwarmd wordt HR++ glas plaatst zul je dat nooit terugverdienen.

Ook zonnepanelen (info nog niet beschikbaar) horen hierbij, zolang de salderingsregeling niet is afgeschaft is de terugverdientijd 2 tot 4 jaar. Daarna nog altijd minder dan 6 jaar.

De twijfel zit vooral bij de warmtepomp. Mocht in jouw wijk een warmtenet mogelijk zijn en er komen. En je schaft nu een warmtepomp aan. Dan zou het kunnen dat je achteraf iets goedkoper uit zou zijn geweest door te wachten. Aan de andere kant: als je nu een warmtepomp aanschaft, kun je vanaf nu al genieten van de voordelen.

Salderingsregeling wordt afgebouwd

Vanaf 2025 bouwt de overheid de salderingsregeling af. Daarmee wordt opslaan van energie in een thuisbatterij interessanter.
Zonnepanelen wekken overdag veel energie op. Die gebruikt de bewoner deels direct en geeft hij deels terug aan het net. In de avond en nacht wekken zonnepanelen veel minder energie op. Dan is het verbruik meestal groter, waardoor de bewoner weer energie uit het net haalt. Met de salderingsregeling worden teruggeven en weer uit het net halen tegen elkaar weggestreept. Als die regeling er niet meer is, krijg je als bewoner een veel kleiner bedrag terug als je stroom teruggeeft aan het net.

Teveel aan energie tijdelijk opslaan

Met een thuisbatterij kun je het teveel aan energie van de dag tijdelijk opslaan en dat ’s avonds weer uit de batterij gebruiken. Vooral van maart tot oktober als er relatief veel zon is, levert dat veel op. Ook het elektriciteitsnet is blij met dit soort accu’s, want als op zonnige dagen bewoners veel energie aan het net teruggeven, raakt het net overbelast.

Subsidie

Thuisbatterijen zijn nog relatief duur, maar als daar subsidie op komt, zoals in België het geval is, dan wordt de investering in combinatie met het afschaffen van de salderingsregeling interessant. Vooral als er relatief veel zonnepanelen op het dak liggen, waarmee je overdag meer stroom opwekt dan verbruikt.

Hybride omvormer

Heb je zonnepanelen en een batterij dan is er ook een hybride omvormer nodig. De huidige omvormers zetten gelijkstroom van de zonnepanelen om in wisselstroom van het stopcontact. Een batterij heeft echter gelijkstroom nodig. En een hybride omvormer kan ook gelijkstroom aan de batterij leveren. Dus schaf je zonnepanelen aan en wil je in de toekomst een thuisbatterij, dan is het verstandig meteen een hybride omvormer te kopen.

Elektische auto als thuisbatterij

Ook sommige auto’s kunnen te veel stroom van zonnepanelen in hun accu opslaan. De elektrische auto moet dan bi-directioneel kunnen laden. Daarmee kunnen dit soort auto’s als ze voor de deur staan ook fungeren als thuisbatterij.

Verbouwen is dé kans om te verduurzamen, omdat de kosten dan een stuk lager zijn. En omdat je dan met minder troep en slopen op plekken kunt komen dan als je niet zou verbouwen.

De belangrijkste tips:

• Gebruik bij een aanbouw meteen zeer goede isolatie en zorg ervoor dat de extra ruimte zonder aardgas verwarmd kan worden.
• Breng vloerverwarming alleen aan op een zeer goed geïsoleerde vloer.
• Denk ook aan energiezuinige ventilatie. Bij voorkeur met warmteterugwinning, of anders winddrukgeregelde ventilatieroosters.
• Ga je deuren en kozijnen vervangen, zorg dan voor goede isolatie. Bij glas minimaal HR++ en liefst tripple glas. En zorg bij nieuwe kozijnen voor isolerende kozijnen. Gewone kozijnen hebben een zeer slechte isolerende werking.

Meer weten?

Op de site van Milieu Centraal vind je nog veel meer info, waarbij het ook gaat over hergebruik van materialen.